YARARLI BİLGİLER

Alternatif Gaz Kullanım Alanları

Günümüzde doğalgaz sanayi için vazgeçilmez bir yakıt konumuna gelmiştir. Artan rekabet koşulları içinde önemli bir girdi teşkil eden yakıt, sektörde faaliyet gösteren firmaları yakıt ekonomisine doğru yönlendirmektedir. Ayrıca AB ile entegrasyonla birlikte, gireceğimiz pazarlarda yakıt ekonomisi kadar kullanılan yakıtın çevreye olan etkileri de bir rekabet unsuru olarak karşımıza çıkacaktır. Bu kriterlere uyan doğalgazın sanayi için tartışılmaz tek yakıt olduğu aşikardır. Doğalgazın sektörlere göre kullanım alanları aşağıdaki gibidir.

Doğalgazla Buhar Eldesi

Doğalgazla buhar eldesi; jeneratorlerde, ısıtma ve soğutma sistemlerinde yakıt olarak, kojenerasyon uygulamalarla da elektirik ve ısı enerjisi olarak kullanılabilir. Atık ısıdan, buhar ve sıcak su eldesi ile %90'a varan ısıl verimine ulaşmak mümkündür.

Kojenerasyonda Doğalgaz (Doğalgazla Elektrik ve Isı Eldesi)

Kojenerasyon, doğalgaz yakıtından bileşik elektrik ve ısı enerjisi elde etmek amacıyla kullanılmaktadır. Kojenerasyon tesisinizin ihtiyacı kadar elektrik üretimin yanı sıra, sistemden elde edilen ısıyla buhar, sıcak su, kurutma havası, kızgın yağ kullanım imkanı da sunmaktadır. Bu şekilde iyi etüd edilmiş bir tesiste %90'a varan ısıl verimlere ulaşılması mümkün olmaktadır.

Motorlu Kojenerasyon

Ilık suyun kullanılmaması durumunda toplam verim, [kWe + kWh] : 40 + 36 = 75 - %80'dir

Kojenerasyon iki çeşit ana tahrik ünitesi vasıtasıyla uygulanmaktadır.

• Gaz türbini
• Gaz motoru yada dizel motor

Gaz türbinlerinde kojenerasyon uygulamaları yaygın olarak 4,5-20 mw güç aralığında uygulanmaktadır. Buna karşılık ülkemizde gaz motorları daha düşük güçlerde, özellikle 1 mw seviyelerinde tutulmaktadır. Ancak gaz motoru kojenerasyon uygulamalarınu bu boyutta sınırlamak doğru değildir. Tek modülde 100 kw seviyelerinden 3 mw seviyelerine kadar motorlar mevcut olup, Avrupa'da bu modüller ile yapılan santrallerde 10 mw güç seviyesinden kullanılması mümkün olmaktadır.

Kojenerasyon uygulamalarının avantajları

• Elektrik üretiminin yanı sıra, ihtiyaca bağlı olarak sıcak su, buhar, sıcak gaz, kızgın yağ veya soğuk su üretme imkanı sağlamaktadır.
• Geniş ürün yelpazesiyle konutsal, ticari ve endüstriyel alandaki enerji tüketicilerinin ihtiyaçlarına cevap verebilmektedir.
• Doğalgaz başta olmak üzere propan, mazot, çöp gazı, biyogaz vb. yakıtlarla çalışarak kesintisiz, kaliteli ve yüksek verimde enerji üretimi sunmaktadır.
• Kompresör yatırımı yapmaksızın düşük basınçlı gaz yakıtlarla çalışabilmektedir.
• Benzersiz tasarım ve düşük gürültü seviyesi ile konutsal ve ticari alanlarda kolaylıkla uygulanabilmektedir.
• Elektrik şebekesine paralel, şebekeden bağımsız ya da yedek güç bağlantıları ile çalışabilmektedir.
• Düşük egzoz gazı emisyonları ve yüksek yanma verimiyle çevreci bir sistemdir.
• Düşük işletme maliyeti ve sürekli çalışma özelliği ile yatırımınızı kısa sürede amorti eder.
• Teknoloji merkezinde Ar-Ge çalışmaları ile sürekli verim artırımı sağlanmaktadır.
• SOCTM Sistem İşletme Merkezi'nde tüm ürünlerin uzaktan kontrolü yapılmakta ve ikaz sistemi ortaya çıkabilecek sitem sorunları önceden belirlenebilmektedir.
• "Sınırsız müşteri desteği" ilkesi doğrultusunda; montaj ve devreye alma süpervizyonu, müşteri eğitimi, SOCTM desteği, bakım onarım, garanti ve yedek parça hizmetleri sunulmaktadır.

Kullanım Alanları

Bu sistemlerden elde edilen buhar;

• Tekstil fabrikalarında jet'lerde, fixe makinalarında, bina ısıtılmasında,
• Atık ısıdan faydalınılarak elde edilen kızgın yağ, tekstil sektöründe ramöz cihazlarında,
• Seramik fabrikalarında eksoz ve baca gazları direkt seramik pişirme,
• Otomotivde boyahanelerde, bina ısıtması, prosesde,
• Soğuk hava tesislerinde absorpsiyonlu soğutma da kullanılmaktadır.

Jeneratörlerde Doğalgaz

Doğalgaz jeneratörlerde ana yakıt olarak kullanılabileceği gibi, mevcut dizel je

1. Tekstil sektöründe doğalgaz

Tekstil sektöründe doğalgaz özellikle tekstil boyahanelerinde yaygın olarak kullanılır. Boyahanelerde buhar kazanlarında, kızgın yağ kazanlarında ve Ram cihazlarında kullanımı mevcuttur. Bilindiği gibi tekstil boyahanelerinde doğalgazın olmadığı bölgelerde yaygın kullanılan yakıt türü fuel-oil 6'dır. Doğalgazın fuel-oil 6'a göre %30-40'a varan yakıt ekonomosi ve çevreye olan olumlu etkileri gibi bir çok üstünlükleri bulunmaktadır. Ayrıca fuel-oil kalitesinin devamlı değişmesi kazan verimlerinin düşmesine, brülörlerin tıkanmasına ve bunun sonucu olarak ürün kalitesinin düşmesiyle birlikte, işgücü kaybına sebep olmaktadır.

2. Seramik sektöründe doğalgaz

Bugün seramik sektöründe istenilen ürün kalitesine ulaşmak için kullanılan yakıt türleri gaz orijinli yakıtlardır. Sektörde LPG bir alternatif yakıt olarak öne çıksa da doğalgazın dört kat daha ucuz olması sektörde doğalgazın önemini bir kez daha ön plana çıkarmaktadır. Sektörde doğalgaz yakılarak elde edilen ısıdan dışarıya atılan baca gazlarının ısısından da faydalanılarak ısıl verim artırılması mümkündür.

3. Otomotiv sektöründe doğalgaz

Otomotiv endüstrisinde bugun ısıtma, boyama ve proses buharı eldesi için doğalgaz kullanılmaktadır. Ayrıca fabrika ısıtması gibi geniş hacimlerin ıstılmasında da doğalgaz en uygun yakıt olarak karşımıza çıkmaktadır.

Fabrika alanları gibi yüksek hacimli yerlerin doğalgaz ile çalışan radyant ısıtıcılar ile ısıtılması

4. Çift yakıtlı ve doğalgazlı jenaratörler

Doğalgaz jeneratörlerde direkt yakıt olarak kullanılabileceği gibi, mevcut dizel jeneratörlerinde ufak bir tadilat ile dizel yakıt ve doğalgaz karıştırılarak kullanılması mümkün olmaktadır.

• Dizel Jeneratörlerinizde Doğalgaz Yakmak...
• Yarı Yarıya Yakıt Masrafınızı Düşürmek...
• Çok Daha Ucuza Elektrik Üretmek...

Yılda 150 saat ve daha uzun süre yüksek devirli dizel jeneratör kullanan tesislerde 1 yıl ve daha kısa sürede kendisini geri ödeyen Çift Yakıta Dönüşüm Setleri, dizel motorlarınızda doğalgaz yakabilme rahatlığını yaşarken elektrik üretim maliyetlerinizi yarıya yakın düşürmenizi sağlamaktadır.

Çift Yakıta Dönüşüm Sistemi; ucuz, kazançlı ve kısa sürede kendini geri ödeyen bir yatırımdır. Yeni ve pahalı bir gaz motorlu jeneratör almak yerine mevcut dizel motorlu jeneratörlerinizi çok daha düşük bir yatırımla doğalgaz yakar hale getiren Çift Yakıta Dönüşüm Sistemleri; hem yüksek devirli hem de düşük devirli her marka dizel motorda kolaylıkla uygulanmaktadır.

Doğalgazın ana yakıt olarak kullanıldığı Çift Yakıta Dönüşüm Sistemini dizel jeneratörlere monte ettikten sonra mazot veya Fuel Oil No.6 sadece doğalgazı ateşlemek için kullanılmaktadır.

5. Doğalgaz ile soğutma (Absorpsiyonlu)

Absorpsiyonlu soğutma sistemi, kojenerasyon sisteminin ürettiği ısıyı soğutma yapmak amacıyla kullanarak değerlendiren bir soğutma sistemidir.

Sistemin avantajları

• Çalışan parça sayısı diğer soğutma gruplarına göre az olduğu için arıza yapma olasılığı düşük
• Bakım ihtiyacı az
• Sistemdeki parça sayısının azlığı sebebiyle gürültü seviyesi düşük
• Enerji maliyeti düşük

Absorpsiyonlu soğutma grubu yerine elektrikle çalışan başka bir soğutma grubu kullanılması durumunda, tüketilecek olan elektrik enerjisi önemli bir miktarda fazla olmaktadır.Soğutma yüküne ve kullanılan ısının alternatif kullanım kaynağının olup olmadığına bağlı olarak, yatırımın geri ödemesi 1- 3 yıl gibi bir süre içerisinde değişmektedir. Özellikle otellerde kojenerasyon uygulaması ile elektrik üretilirken aynı zamanda atık ısının absorpsiyonlu chiller aracılığıyla soğutmada kullanılması tesise trijenerasyon özelliği kazandırmakta ve yüksek ısıl verimlere ulaşılmaktadır. Sonuç olarak doğalgaz dağıtım şebekesinin var olduğu bölgelerde otel, hastane ve büyük alışveriş merkezleri, soğuk hava depolarında kojenerasyon destekli absorpsiyonlu soğutma sistemleri (trijenerasyon) finansal açıdan karlı bir yatırım olduğu aşikardır.

6. Radyant Sistemler Isıtıcı tipleri

Yüksek/Orta Yoğunluklu Cihazlar (Yüzey Sıcaklığı 815°C ve üzerinde olan cihazlar)

Yüksek yoğunluklu cihazlar da kendi aralarında iki gruba ayrılabilir. Birinci gruptaki cihazlarda, içinde ısıtma sağlanan bir hacim sözkonusudur. Bu hacmin dış yüzey sıcaklığı 1000°C civarındadır. Isıtma için kullanılan elektrikli cihazların bir çoğu da birinci gruba giren yüksek yoğunluklu radyant sistemlerdir. Bunlara örnek olarak Quartz ısıtma sistemi gösterilebilir. Bu sistemde quartz ampul vasıtasıyla veya bir boru içinden geçen direncin elektrik ile ısınması ve sonuçta sarı-beyaz bir renk almasıyla ışınım yapması sağlanır.

Elektrikli radyant ısıtıcıların ülkemizde en büyük sakıncası elektrik enerji maliyetinin yüksek olmasıdır. İkinci gruptaki yüksek yoğunluklu cihazlarda ise ışınımı, alevin kendisi sağlar. Seramik esaslı, delikli bir panelin ön yüzünde yanma sağlanır. Bu durumda da yüzey sıcaklığı 1000°C civarındadır. Çıplak alevli olanların kullanıldığı hacimlerin iyi havalandırılması gerekmektedir. Yüksek yoğunluklu cihazlar özellikle geniş bir mekanda spot (noktasal) veya lokal ısıtma yapmak için uygundurlar.

• Sıcak hava üflemeli sistemlere göre %30-50 tasarruflu.
• Bakım masrafları son derece düşük.
• Yok denecek kadar az elektrik tüketimi vardır.
• Çok kısa sürede ve konforlu ısıtma sağlar.
• Kolayca ve kısa zamanda monte edilir.
• Hava sirkülasyonu yapmadan tozsuz ve gürültüsüz çalışır.
• Estetiktir ve çeşitli yapılarda uygulanabilir.
• Yer kaplamaz, kazan dairesine ve personele ihtiyaç yoktur.
• Baca inşaası problemi yoktur ve çevre dostudur.
• Yatırım maliyetleri düşüktür.

Uygulama alanları ve kullanılan sistemler

CİHAZ TİPLERİ	FABRİKA	ATÖLYE	DEPO	HANGAR	CAMİ	OTOMOBİL SERVİSİ	ALIŞVERİŞ MERKEZİ	AÇIK ALAN
Borulu tip radyant sistemler	X	X	X	X	X	X	X	X
Sıcak hava üreteçleri	X	X	X		X
Açık alevli radyant	X	X	X	X		X	X	X
Şemsiye tipi		X
Elektrikli quartz tipler	X	X			X
Seyyar tipli radyant		X